Günsel Kutluk

Obez çocuğa yaklaşım nasıl olmalıdır?

Obezite tedavisi çocuğa özel planlanmalıdır. Çocuklar da öncelikli hedef ideal kiloya ulaşmak değil, sağlıklı yaşam tarzı ve yeme alışkanlıklarının kazandırılmasıdır. Obezite tedavisinde ana ilke ana enerji ile tüketilen enerjinin dengeye oturtulmasıdır. Obezite tedavisinde vücut ağırlığının 6 aylık dönemde yüzde 10 azaltılması, obezitenin yol açtığı sağlık sorunlarının önlenmesinde önemli yarar sağlamaktadır. Obezite tedavisinin en önemli öğesi olan diyet tedavisindeki nihai amaç ise; hastanın ideal kilosuna indirilmesi, bunu başardıktan sonra da yaşam boyu sağlıklı beslenme ile bu kilonun idame ettirilmesidir. Çocuk ve ergenler de obezite tedavisi için egzersiz bireyin yaşı, cinsi ve mevcut his faktörüne göre düzenlenmelidir. Egzersiz haftada en az 3 kez, 30 dakika süresince ve ter atacak kadar yapılmalıdır. Egzersiz yoğunluğu ve süresi yavaş yavaş arttırılmalıdır. Çocuklar için en uygun egzersiz bilgisayar ve televizyon karşısında geçirilen sürenin azaltılarak, açık hava da oynayan oyunlar, yürüyüş, yüzme, bisiklete binmek ve arkadaşlarla birlikte yapılan spor aktiviteleridir. Davranışsal tedavi yönetimi sağlığın geliştirilmesi ve kilo alımının önlenmesi için oldukça etkilidir. Davranış değişikliğinin amacı obez hastalarda yemek alışkanlıklarını, aktivitelerini, düşünme biçimlerini olumlu yönde değiştirmektir. Davranışsal yaklaşımların temelinde bireyin kendi kendini disipline sokması yatar. Obez çocuklara yaklaşım da ana prensip diyet, egzersiz ve beslenme ile ilgili yanlış davranışların düzeltilmesi olmakla birlikte bazı vakalar da ilaç tedavisine de ihtiyaç duyulmaktadır. Obez ya da ilaç tedavisi ile ilgili çalışmalar daha çok erişkinler de yapılmıştır. Genellikle 12 yaşın altında ki obez çocuklara ilaç tedavisi önerilmemektedir. Ama çocuklukta ölümcül sağlık sorunlarına yol açan ve standart tedavilere olumlu yanıt vermeyen morbid obezite söz konusu ise denenmesi ön görülmüştür. Obezite tedavisin de kullanılan tüm yöntemlerin yetersiz kaldığı ve morbid obezite semptomların olduğu seçilmiş hastalarda son yöntem olarak cerrahi tedavi de düşünülebilir. Obezite de cerrahi yaklaşım; bariatrik ve – olmak üzere 2’ye ayrılmaktadır. Besinlerle alınan enerjinin azaltılmasına yönelik bariatrik cerrahi de hedef besinlerin sinirim sisteminde emilimini azaltmaktadır. Bu amaçla midenin küçültüldüğü veya besinlerin direk ince bağırsağa yönlendirildiği operasyonlar uygulanmaktadır. Rekonsiktif yani düzeltici cerrahi de amaç vücudun çeşitli bölgelerinde lokalize olmuş mevcut yağ dokularının uzaklaştırılmasıdır. Bu genelde eğer hasta obezite tedavisinin gereklerini yerine getirmezse yağ birikimi tekrar gerçekleşmektedir. Bu tedavilerin stratejisi içerisinde hekimin, hemşirenin, beslenme uzmanının, psikoloğun, fizyoterapistin, okul evresinin ve en önemlisi ailenin de yer aldığı ekip çalışmasının olması son derece önemlidir.