Tanju Başarır

Çocuklarda Gastrit (Ülser) veya Gastropatinin Nedenleri Nelerdir?

Helikobakter pilori midede yerleşip kronik gastrite neden olan bir mikroorganizma. Gastrit yaptıktan sonra duodenal ülsere yol açabiliyor. Nadiren çocuklarda gastrit ülsere de sebep olabiliyor. Aslında helikobakter pilori kronik gastritte olguların (özellikle endoskopik olarak tanımlanan olguların) % 50’den fazlasının sorumlusudur. Çocuklarda gastritin veya gastropatinin nedenlerine baktığımız zaman aklımıza stres gastropati geliyor. Özellikle fizyolojik stres olarak tanımlanan durumlarda midede görülen bir reaksiyon. Örneğin; şok durumlarında, cocuklarda yoğun bakım gerektiren oksijen düşüklüğü, asidozu olan, organ yetmezliği kafa travması gibi ağır klinik durumlarda, ağır yanıklarda, sepsiste, büyük ameliyatlar sonrası klinik durumlarda görülüp, hafif bir mide mukozası inflamasyonundan kanamaya kadar değişen bozukluklara yol açabiliyor.

Özellikle yeni doğan çocuklarda görülen gastrit, yeni doğan gastopatisi dediğimiz riskli, erken doğan, oksijen düşüklüğü nedeniyle solunum desteği uygulanan, sepsis veya kan asit-baz dengesi bozulan yeni doğanlarda yoğun bakımda yatan bir klinik durumdur.

Travma sonrası gastropati ağır kusmalar sonrası ya da tüple beslediğimiz, özellikle mide içindeki fazla sıvının aspirasyon uygulanan, yutulan yabancı cisimlere bağlı olarak ya da katı veya sıvı özellikte temizlik maddelerinin yanlışıkla alınması nedeniyle mide mukozası hasarıyla sonuçlanan durumlar da çocuklarda sıklıkla karşılaştığımız ciddi gastrit nedenleri.

Çocuklarda gastrit ya da gastropatinin diğer nedenlerine bakacak olursak; eozinofilik alerjik gastrit dediğimiz durumlardır. Genellikle ağızdan besin maddelerinin parçası olarak, ya da hava yoluyla alınan aeroalerjenler dediğimiz alerjik reaksiyonlara yol açan protein yapısındaki maddelerin mide mukozasında yaptığı değişiklikler. Bu tür durumları yeni doğan döneminden itibaren, çocuklarda tüm yaş gruplarında görebiliyoruz.

Mikroskobik olarak saptanan histopatolajik bulgular özellikle bir takım eozinofil denilen kan hücrelerinde artışla birlikte gidiyor. Neden çocuklarda yaş grubuna göre alerji olabilir diye baktığımız zaman, küçük yaş grubundaki süt çocuklarında maddeler içinde; inek sütünü, soyayı veya yumurta proteinlerini söyleyebiliriz. Daha büyüklerde, fındık, fıstık gibi çerezler ya da deniz ürünleri eozofik gastritten sorumlu olabilir. Tabi ki bu sadece gastrit şeklinde seyretmiyor. Yemek borusundan ince bağırsaklara giden kolona kadar tüm kısımları etkileyebilir.

Eozofilik yada alerjik gastrit olan çocukların aslında ailelerine baktığımız zaman soy geçmişlerinde ailesel ya da kendi yapılarında yapısal olarak alerjiye yatkınlıkları var. Erken dönemden itibaren pişiklerin veya ciltte kurdeşen benzeri döküntülerin bu çocuklarda daha fazla olduğunu görebiliriz. Egzama astımla birlikte yani solunum yolu semptomlarıyla birlikte de görülebilir, ama bazen de sadece ishal gibi tam tersi kabızlık gibi sindirim sistemi yakınmalarıyla da başvurabilirler. Mide şikayetleri, yemek borusu şikayetleri ön planda olanlar sadece kusma ile de başvurabilirler.

Gastropatide, örneğin portal hipertansif gastropati; sirozu olmayan, ya da sirozla birlikte seyreden portal hipertansiyon vakalarında karaciğerin kirli kanını boşaltan damarlara yardımcı olarak, kirli gibi görünse de bir takım besin maddelerini karaciğere ulaştıran önemli damarlardan birisi. İçeriği anlamında karaciğeri besleyen arterle birlikte önemli bir rolü var.

Bazen hastalıklara bağlı oluşan nedenlerle portal-ven dallarında meydana gelen tıkanıklar sonuçta kanın geriye doğru birikmesiyle midedeki boşaltıcı damarlarda şişliğe veya sonuç olarak da portal hipertansif gastropati dediğimiz değişikliklere yol açabiliyor.

Bunun dışında çölyak hastalığında gluten enteropatisi dediğimiz bazı viral enfeksiyonlarda sitomegalovirüs enfeksiyonu gibi lenfositik gastritik denilen haller gastropatinin nedenleri arasındadır.Yada inflomatuar bağırsak hastalığı dediğimiz bağırsaklarda meydana gelen uzun süreli ishalle birlikte olan kron yada ülseratif kolit gibi hastalıklarda mide mukozasında da kronik gastrit gibi değişiklikler görülebilir. Anemiler, böbrek hastalıkları, bağ dokusu hastalıkları, ışın tedavisi ya da ağır egzersizlerin de gastropati nedenleri arasında olabileceğini unutmamalıyız.