Tanju Başarır

Helikobacter Pilori Nedir? Bulaşıcı mıdır?

Helikobacter pilori genellikle ağızdan kirli sular ve yiyecekler ile ya da taşıyıcı kişilerden (çocuğun en yakınındaki anne, baba veya kardeşler olabilir) yakın kontak yolla örneğin; öpüşerek ve ortak tabak, bardak, çatal gibi araçların kullanılması yoluyla çocuğa bulaşan ve mideye ulaşan bir mikroorganizmadır. Daha sonra mideye yerleşerek kronik gastrite yol açıyor. Aslında helikobacter pilori midenin asit tabakası içinde yaşaması zor olan bir mikroorganizma fakat ısrarla içerdiği bir enzimle önce midenin asit tabakasında kendine göre enzimler vasıtasıyla dönüştürerek alkalen dediğimiz bir yaşayabileceği ortamı sağlıyor. Bu şekilde müsin tabakasına mukozanın üstündeki mukoz tabakasına yerleşip çoğalmaya başlıyor. Tabi ki ağızdan ne kadar fazla kaynaktan mikroorganizma alınmışsa ve çocuğun o arada direnci ne kadar düşmüşse bu yerleşim çoğalma işleminde mikroorganizma o kadar başarılı oluyor. Bir süre mukoz tabakası içinde çoğaldıktan sonra mukoza tabakasına yani mide koruyucu tabakasına doğru yol alarak bu sefer mukoza tabakası içine yerleşiyor. Burada çoğalmaya başlayarak vücudun savunma reaksiyonlarıyla da etrafa koruyucu hücrelerin gelmesiyle bir savaş meydana geliyor ve bu savaş gerçekleşirken de kronik gastrit dediğimiz olay ortaya çıkıyor. Tabi ki bu yaşam alanını edinmesi direncin düştüğü durumlarla da ilgilidir. Bunu kolaylaştırıcı faktörler var : Savunma mekanizmalarının mide mukozalarının bozulması. Örneğin; biliyoruz ki 3-4 günde bir mide hücreleri kendilerini yenileyip çoğalıyorlar. Bu değişimde bir uzama ya da mideyi koruyan ‘’makro dolaşım’’ dediğimiz damar ağı dolaşımının koruyucu özelliklerinde bir azalma, yine ilaçlar ve gördüğü tedavi ile savunma mekanizmasının bastırılmış olması mikroorganizmanın çoğalmasını kolaylaştırıyor. Özellikle stresli dönemlerde, ağır hastalıklar ya da kronik hastalıklar döneminde tabi ki helikobakter pilorinin buraya yerleşmesi daha kolay. Bu nedenle hastalığı olan çocukları buna karşı koruyucu ilaçlarla yerleşmesin diye bir taraftan tedbirimizi alırız. Kişisel hijyenin de son derece önemi var.

Organizma midenin hangi bölgesinde yerleşiyor? Midenin daha çok çıkışa yakın olan bölgesine antrum dediğimiz bölgeye yerleşiyor. Burada kronik gastrit meydana getiriyor. Mide hareketliliğinin biraz daha azalmış olması organizmanın yerleşimini kolaylaştırıyor. Gastritin, ülserin öncü reaksiyonu olarak kabul edilebildiğini söylemiştik. Aslında çocuklarda antral gastritin daha çok duodenal ülsere yol açtığını ve mide ülserine daha az rastlandığını biliyoruz. Örneğin; yapılan çalışmalarda mide ülseri çocuklarda %0,5 oranında görülürken duodenal ülser yaşa göre farklılık göstermekle birlikte çocuklarda 2-3 yaş grubunda bir sıklık arz ediyor. Bir de 10 yaşından yukarıdaki, 2-3 yaş grubunda ki çocuklarda %2.5-3′ lerde sıklık gösterdiğini biliyoruz. 10 yaşından büyük çocuklarda da Helikobacter Pilori antral gastritin oluşumuna göre ve hastanede yatanlarda daha fazla olarak diğer sağlıklı çocuklara göre bir sıklık gösteriyor.